علم و دانش در هر برهه از زمانی، حرف‌های زیادی برای گفتن دارد اما نشردهندگان دانش شاید به اشتباه و سهوی مفهومی را به شما انتقال بدهند. چرا که بخشی از دانش، به علوم تجربی اختصاص دارد و فرد مجبور است در این سناریو با استناد بر حواس پنج‌گانه خود، به خصوص قابلیت مشاهده، دانشی را فرا گیرد. به همین سبب ممکن است فرضیه‌های یک انسان یا چه بسا یک دانشمند پیرامون یک موضوع کاملا اشتباه باشد. در این یادداشت قصد داریم به مجموعه‌ای از حقایق علمی بپردازیم که شاید به اشتباه یاد گرفته باشید.
۱۵- دایناسورها توسط سقوط شهاب‌سنگ انقراض یافتند
دانشمندان همچنان برای درک علت انقراض دایناسورها دست به فرضیه‌های مختلف می‌زنند. در سال ۱۹۷۸ میلادی یک ژئوفیزیک‌دان از اصابت یک شهاب‌سنگ بزرگ به سیاره زمین خبر داد و این فرضیه از آن زمان قوت یافته که دایناسورها بشف نتایج مخرب شهاب‌سنگ همچنان ادامه دارد اما آیا واقعا نسل دایناسورهشف نتایج مخرب شهاب‌سنگ همچنان ادامه دارد اما آیا واقعا نسل دایناسورها به همین راحتی حذف شده؟ عده‌ای از دانشمندان باور دارند فعالیت‌های آتشفشانی در نزدیکی هند مسبب انقراض دایناسورها بوده است.
۱۴- پوست دایناسورها حالتی فلس‌مانند داشته
دایناسورها حتی «تیراناساروس رِکس» نیز پوست‌شان حالتی پر گونه داشته است. در فسیل‌های جانوری، یافتن پرها به شدت کار سختی است اما دانشمندان در کشور چین و سیبری توانسته‌اند فسیل‌های با پر را کشف کنند که مربوط به مارمولک‌های عظیم‌الجثه بوده است. پاسکال گادفرویت، یک دیرینه‌شناس شناخته شده که مقاله‌ای درباره فسیل سیبری در سال ۲۰۱۴ نوشته بود، در این رابطه توضیح می‌دهد که شاید اجداد تمامی دایناسورها از پر برخوردار بودند.
دایناسورها زیر پرهای خود بسته به محیط زندگی‌شان احتمالا فلس‌های رنگی نیز دارا بودند. کما اینکه برخی از گونه‌های مارمولک در اقصی نقاط دنیا نیز این ویژگی را دارند.
۱۳- انسان‌های اولیه نخستین بار در دویست هزار سال گذشته در شرق افریقا پدیدار شدند
بر اساس یافته‌های یک مقاله جدید که در سال گذشته به انتشار رسیده، گروهی از انسان‌های اولیه در قاره افریقا در حال تکامل بوده‌اند.
این داستان‌ها از زمانی شروع شد که در سال ۲۰۱۷ میلادی جمجمه‌ای به کشف رسید که به ۳۰۰ هزار سال گذشته تعلق دارد؛ زمانی فراتر از حد انتظاراتمان. احتمال دارد این گروه از انسان‌های بدوی در حال مهاجرت از نقطه‌ای به نقطه دیگر بودند و بنا به دلایلی در بخشی از افریقا برای همیشه اقامت پیدا کردند.
۱۲- شتر در کوهان خود آب ذخیره می‌کند
شتر در کوهان خود آب ذخیره نمی‌کند بلکه این ناحیه از بدن حیوان، مسبب ذخیره چربی است. به همین خاطر حیوان می‌تواند سفرهای طولانی را بدون خستگی با مصرف چربی مازاد طی کند. این میزان چربی در کوهان به قدری بالاست که می‌توان توده چربی موجود در بدن شتر را معادل سه هفته غذایی‌اش در نظر گرفت.
بدن شتر به گونه‌ای تکامل یافته که بدون نوشیدن آب حتی برای یک هفته، به زندگی‌اش ادامه دهد. سلول‌های قرمز خون درون عروق شتر حالتی بیضی شکل داشته و قابلیت ذخیره آب در مقیاس زیاد را دارد.
۱۱- خفاش‌ها نابینا هستند
برخلاف کتب مختلف درسی، بسیاری از خفاش‌ها نابینا نیستند بلکه آنها با استفاده از قدرت صوت می‌توانند در تاریکی راه خودشان را پیدا کنند. شاید قدرت بینایی خفاش‌ها کم باشد اما آنها هرگز نابینا نیستند.
۱۰- هرم غذایی، یک استاندارد طلایی برای تغذیه است
بخش صنعت و کشاورزی ایالات متحده در سال ۱۹۹۲ میلادی، هرم غذایی را برای نخستین بار مطرح ساخت اما توصیه‌های آنها در طول زمان دست‌خوش تغییرات عمده‌ای شد. هرم غذایی بین کربوهیدرات‌های مشابهی مثل نان سفید و برنج قهوه‌ای تمایز خاصی قائل نیست. همچنین بین پروتئین‌های سالم مثل ماهی، سویا و دیگر آجیل‌ها با سایر پروتئین‌ها مثل گوشت قرمز نیز تفاوتی نمی‌بینیم. همانطور که شاید می‌دانید، مصرف بی‌رویه گوشت قرمز می‌تواند موجب ابتلا به بیماری‌های قلبی و حتی ظهور سرطان شود.
در این هرم غذایی، چربی‌ها جزو موارد کاملا پر خطر و مضر دانسته شده‌اند اما در حال حاضر می‌دانیم که بدن انسان به چربی نیاز دارد. در یک تحقیق در میانه دهه ۱۹۹۰ میلادی، محققین دانشگاه هاروارد دریافتند که چربی‌های غیراشتباع سالم مثل کره آواکادو و سایر دانه‌های روغنی برای حفظ رژیم سالم غذایی به شدت نیاز است.
۹- شیر برای سلامت استخوان‌های شما مفید است
البته که شیر برای سلامتی انسان فواید بی‌شماری دارد اما شرکت‌های تولید لبنیات از برخی شعارهای تبلیغاتی برای فروش هر چه بیشتر محصولات خود استفاده می‌کنند. حتی در مدارس به دانش‌آموزان توصیه می‌شود تا برای حفظ سلامتی‌شان می‌بایست روزی سه لیوان شیر بنوشند. چرا که شیر حاوی کلسیم و ویتامین D بسیار زیادی است که برای قوی شدن استخوان تاثیر به سزایی دارد.
شاید باورش سخت باشد اما مطالعات متعددی به وقوع پیوسته و دانشمندان دریافتند که با مصرف هر چه بیشتر شیر، ترک‌های استخوانی کمتر نمی‌شود. از طرفی دیگر مطالعاتی نیز انجام شده که بر اساس نتایج تحقیقات، مصرف شیر با بالا رفتن خطر مرگ نسبت مستقیمی دارد. به همین سبب باید در نوشیدن شیر آن هم به صورت مداوم احتیاط کرد.
۸- دراز و نشست برای عضلات شکمی تمرین عالی و بی‌خطر است
تقریبا هر فردی از جمله من و شما این تمرین را در طول زندگی خودمان چند مرتبه امتحان کرده‌ایم اما بسیاری از متخصصین درباره این تمرین ابراز نگرانی کرده‌اند. چون اگر اشتباه انجام بدهید به عضلات ناحیه پشت و گردن خود آسیب جدی وارد می‌سازید.
۷- الماس‌ها از زغال سنگ ایجاد می‌شود
الماس و زغال سنگ هر دو از کربن ساخته می‌شوند اما بیشتر الماس‌های کره زمین از لحاظ سنی، قدمت بیشتری نسبت به زغال سنگ‌ها دارند. از طرفی، الماس‌ها در اعماق بیشتری از کره زمین تحت فرآیندی ایجاد می‌شوند که هیچ دخلی به زغال سنگ ندارند.
۶- پلوتو، نهمین سیاره منظومه شمسی؟
اتحادیه فضانوردان بین‌المللی به طور رسمی پلوتو را به عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی معرفی می‌کند اما در سال ۲۰۰۵ میلادی، سیاره دیگری به نام اریس (Eris) یافت شده که به دور خورشید می‌چرخد. اریس ۲۷ درصد بزرگتر از پلوتو است و اتحادیه مجبور شد تا در انتخاب نهمین سیاره بازنگری کند.
اتحادیه در نهایت تصمیم گرفت لقب نهمین سیاره منظومه را نه به اریس نسبت بدهد و نه به پلوتو! کارشناس‌ها این دو را سیارک نامیدند.
۵- مریخ یک بیابان بی‌آب و علف با خاک قرمز است
دانشمندان ناسا سه سال تلاش کردند تا سطح مریخ را کاوش کنند و در نهایت حدس می‌زنند دریاچه‌های آبی زیر لایه خارجی سطح مریخ وجود دارد. نتایج اخیر همچنین این فرضیه را بیان می‌کند که آب مایع در مریخ به صورت فصلی ممکن است به سطح راه پیدا کند. به همین علت اینکه بگوییم مریخ یک بیابان بی‌آب و علف است دیگر از لحاظ علمی اعتبار ندارد.
۴- سریع‌تر از نور، چیزی نیست
نور در خلا با سرعت تقریبی ۳۰۰ میلیون متر در ثانیه حرکت می‌کند اما نور در رویارویی با متریال مختلف از سرعتش کم می‌شود. برای نمونه نور با سرعت ۷۵ درصدی از آب و با سرعت ۴۱ درصدی از الماس عبور می‌کند.
شاید به همین دلیل الکترون، نوتورن یا نوتریون‌ها می‌توانند در این شرایط از سرعت نور سبقت بگیرند. هر چند در زمان تابش، انرژی خودشان را در حد قابل توجهی از دست می‌دهند.
۳- یک ماده تنها در سه حالت گازی، جامد و مایع وجود دارد
این نکته علمی به ظاهر ساده‌ای است که در کتب مدارس ابتدایی به دانش‌آموزها یاد داده می‌شود؛ غافل از اینکه دیگر این سه حالت برای تعریف ماهیت یک ماده کافی نیست. امروزه می‌دانیم حالت دیگری به نام پلاسما و ابرسیالات نیز می‌تواند ماهیت یک ماده را تشکیل دهد. مایعات، گازها و جامدات تنها سه حالتی است که می‌توانید هر روزه در زندگی خود مشاهده کنید. پلاسما حالتی از نور است که در جهان پیرامون ما، به صورت فراوان وجود دارد اما ما نمی‌توانیم این حالت را با چشمان خود ببینیم.
۲- اتم‌ها به الکترون، پروتون و نوترون‌ها تجزیه می‌شوند
علم فیزیک درباره اتم‌ها مباحث پیچیده‌ای ارائه می‌دهد. فیزیک کوانتوم ۱۸ نوع پارتیکل ساده را تا به امروز پیش‌بینی می‌کند که از این تعداد ۱۶ نوع توسط آزمایش‌های مختلف رویت شده است.
امروزه می‌دانیم که پروتون و نوترون‌ها توسط کوارک‌ها ساخته شده و توسط گلون‌ها به یکدیگر نگه داشته می‌شوند. بنابراین اتم تنها از سه جزء ایجاد نمی‌شود.
۱- انسان تنها از ۱۰ درصد مغز خود استفاده می‌کند
این گزاره، حرفی بی‌پایه و اساس است که همچنان طرفدار دارد. در گذشته محققین نمی‌توانستند فعالیت‌های مغزی را در تمام لوب‌ها به یکباره ببینند و به همین خاطر این فرضیه در مغز آنها شکل گرفت که ما انسان‌ها تنها می‌توانیم از ۱۰درصد قدرت ذهنی خود استفاده کنیم.
این موضوع که بیشتر جنبه تخیلی دارد، دست مایه خوبی شده بر تولید فیلم‌های هالیوودی. در غیر این صورت نه دانشمندی این موضوع را ثابت کرده و نه اطلاعات قابل استنادی با این مضمون در مقاله‌ای علمی به انتشار رسیده است. اگر ۹۰ درصد مغز وجودش بی‌فایده بود، پس با گذر زمان کل قشر مخ تکامل پیدا نمی‌کرد و به تبع شکنج‌های متعددی روی لب‌های مغزی ایجاد نمی‌شد.
آیا شما نیز حقیقت علمی را می‌دانید که در عموم به اشتباه جا افتاده؟ دیدگاهتان را با ما به اشتراک بگذارید.